Rahim ağzı (Serviks) kanseri taraması nedir?

Rahmin vajinaya açılan yolu rahim ağzı (serviks) olarak bilinir ve bu bölgeden kaynak alan kanserlere rahim ağzı kanseri denir. Bu bölgeden köken alan kanserler %99 oranında HPV adı verilen virüs nedeniyle oluşur. Rahim ağzı kanseri tüm kadınlarda kanser ölümlerinin en sık sebeplerindendir. Risk faktörleri arasında; eşlerde birden fazla seksüel partner, ilk ilişkinin erken yaşta olması, sigara, C vitamininden fakir diyet, ileri yaş, düşük sosyoekonomik durum, düşük eğitim düzeyi, erken ilk gebelik yaşı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, aşırı kilo ve aile öyküsü sayılabilir.

Rahim ağzı kanserine ilerleyebilen öncü lezyonlar, kansere dönüşmeden bulgu vermezler. Bu sebeple tarama testleri önem arz eder. Hastalık kansere dönüştüğünde ise; kanlı, kötü kokulu akıntı, cinsel ilişki esnasında veya ara adet döneminde kanamalar, normalden uzun süren adet kanamaları, et suyu şeklinde lekelenme veya ilişki esnasında ağrı olabilir. Kesin olarak spesifik bir bulgusu bulunmamaktadır.

Rahim ağzı kanseri rutin jinekolojik muayene ve smear testleri sayesinde önlenebilir. Smear testi ile rahim ağzındaki hücre düzensizlikleri, kanser öncüsü lezyonlar ve enfeksiyonlar saptanabilir. Bu sayede rahim ağzı kanserine dönüşebilecek lezyonlar erken evrede tespit edilmiş olur. Smear testi yapılırken, spekulum dediğimiz muayene aleti ile rahim ağzı gözlenir ve fırça yardımıyla rahim ağzından sürüntü alınır. Bu işlem tamamen ağrısızdır ve ortalama 5-10 saniye sürer. Alınan materyal patolojiye gönderilir ve incelenir.

Rahim ağzı kanser taraması hangi aralıkla yapılır?

Sağlık Bakanlığının önerisiyle cinsel aktif olan kadınlarda 21 yaşından sonra 3 yılda bir yapılmaktadır. Eğer kişide siğil, rahim ağzında geçirilmiş müdahale, HPV varlığı, ailede kanser öyküsü gibi risk faktörleri varsa smear testi senelik yapılabilir. 30 yaşından sonra HPV testi programa eklenir. HPV testi 5 yılda bir yapılmaktadır. 30 yaşından önce HPV’nin taranmasına gerek yoktur. Çünkü bu yaşlarda HPV’nin vücuttan atılma olasılığı yüksektir. 65 yaşından sonra, smear testleri 10 sene içinde normalse, HPV testi negatifse, eşlik eden kanser öyküsü yoksa tarama sonlandırılabilir.

Smear testi öncesi hazırlık yapılır mı?

Smear testi ideal olarak adetten sonra ilişkiye üç gün girmeden yapılır. Vajinal duş, vajina içi kimyasallar, vajina içi yıkanmamalıdır. Adet dönemlerinde veya enfeksiyon varlığında doğru sonuç alınamayabilir.

Rahmim alındı smear yaptırayım mı?

Rahim ağzı yukarıda bahsedildiği gibi rahmi vajinaya bağlayan kanaldır. Rahim alınma ameliyatlarında genelde bu bölge alınmakla birlikte bazı durumlarda bırakılabilir. Rahim ağzı ile vajinanın birleşim noktasından da hastalık çıkabileceği için smear testine devam etmek uygun olur.

Smear testi sonucu anormalse ne olur?

Smear testinin normal olması herhangi bir lezyon saptanmadığı anlamına gelir. Ancak smear testi pozitifse ileri tanı yöntemleri gerekir. Hastadan eğer alınmamışsa HPV testi alınır ve tipi belirlenir. Akabinde smear testi ve HPV sonuçları neticesinde kolposkopi (rahim ağzına kamera yöntemi) ile rahim ağzı daha detaylı incelenir ve hastalığın varlığı/yaygınlığı açısından biyopsi alınması gerekebilir. Biyopsi sonucunda hastalık temizlenir veya daha büyük bir alan çıkarılması gerekebilir. Yapılmamışsa HPV aşısı ve bazı bağışıklık arttırıcı ilaçlar kullanılabilir.